Ugumu wa Kuiondoa CCM Madarakani Unaanzia Hapa…

Kwa mujibu wa katiba, Jamhuri ya muungano wa Tanzania ni nchi ya kidemokrasia inayofuata mfumo wa vyama vingi. Kwa hiyo mtanzania anayo haki ya kikatiba ya kujiunga na chama cha siasa anachokitaka iwe cha upinzani au chama tawala. Hata hivyo ukweli ni kwamba viongozi na wanachama wa vyama vya upinzani wanapitia wakati mgumu sana. Wengi wanakamatwa, kuteswa na kunyanyaswa kwa sababu tu ya kuwa viongozi au wanachama wa vyama vya upinzani.

Mbaya zaidi ni kuwa watu waliopewa jukumu la kulinda na kutetea haki za watanzania (ikiwa pamoja na haki ya kuwa mwanachama wa chama chochote cha siasa) wamejisahau na au kutekwa nyara na mfumo wa utawala uliopo unaotoa upendeleo wa kipekee kwa chama tawala na kuminya haki za wapinzani. Yamkini ni vigumu kupata mafanikio ya aina yoyote bila kutumia nguvu ya ziada, kama wewe ni mwanachama au kiongozi wa upinzani. Aidha ni ukweli usiopingika kwamba CCM ina nafasi kubwa ya kuendelea kubaki madarakani kwa miongo mingi kwa sababu zifuatazo:

1. Udhibiti wa Rasilimali za Nchi.

Chama Cha Mapinduzi (CCM) kimeendelea kuwa na nguvu ya udhibiti wa rasilimali muhimu za nchi, ikiwemo mifumo ya kiuchumi, vyombo vya habari, na taasisi za umma. Huu ni udhibiti ambao umekuwepo tangu enzi za chama kimoja, na licha ya kuanzishwa kwa mfumo wa vyama vingi, CCM bado inatawala nafasi hizi kwa ustadi mkubwa. Katika mazingira ya kiuchumi ambapo ufisadi na matumizi mabaya ya fedha za umma ni jambo la kawaida, CCM imeweza kutumia rasilimali hizi kujiimarisha kisiasa, kuhakikisha kwamba viongozi wake wanachaguliwa kwa njia zinazolinda maslahi yake.

2. Tishio la Utoaji Taarifa na Udhibiti wa Habari

Kwa muda mrefu, vyombo vya habari vimekuwa na jukumu kubwa katika kuelimisha umma na kutoa nafasi kwa upinzani kuonyesha mitazamo yao. Hata hivyo, CCM imekuwa na uwezo wa kuzuia na kudhibiti vyombo vingi vya habari, kwa njia ya kisheria au kupitia udhibiti wa taasisi za habari. Hali hii inaathiri uwezo wa vyama vya upinzani kutoa taarifa sahihi au kuendesha kampeni za ufanisi. Vyombo vya habari vingi viko chini ya udhibiti wa serikali, na upinzani unakosa nafasi ya kushindana na CCM katika suala la uenezaji wa taarifa na maoni.

3. Hali ya Kiuchumi na Umasikini

Umasikini na hali mbaya ya kiuchumi ni changamoto kubwa inayoathiri vijana na jamii kwa ujumla. Wakati nchi ikiwa na kiwango cha juu cha umasikini na ukosefu wa ajira, vijana wengi wanapata shida kuhamasika kwa ajili ya masuala ya kisiasa. CCM inashirikiana na watu wenye uwezo wa kifedha, na kutumia rasilimali hizi kuwashawishi watu wengi waendelee kuitegemea kama kimbilio la kiuchumi. Kwa hivyo, vyama vya upinzani vinashindwa kushindana na CCM katika kuhamasisha watu, hasa kwa vijana, ambao wanakuwa na mtazamo wa kupuuza siasa kutokana na ukosefu wa manufaa ya moja kwa moja katika maisha yao.

4. Utamaduni wa Siasa za Kibabaishaji

Utamaduni wa siasa za kibabaishaji, ambapo wananchi wanapewa ahadi zisizotekelezeka au “mradi wa maendeleo” uliojaa propaganda, ni hali ambayo inachangia kudumaza demokrasia. Kwa mfano, vijana wengi hawana uhakika na ahadi za vyama vya upinzani kutokana na kutokuamini mfumo mzima wa kisiasa, ambao mara nyingi huonyesha dalili za kutokuwa na utofauti mkubwa kati ya vyama vya utawala na vyama vya upinzani. Hali hii inafanya iwe vigumu kwa vijana kuona mabadiliko halisi.

5. Hofu na Unyanyapaa kwa Wanafsi na Vyama vya Upinzani

Katika hali ya sasa, vyama vya upinzani vinakutana na changamoto kubwa ya kupambana na vitisho vya kisiasa, vitisho vya kiusalama, na vitendo vya unyanyapaa. Wanasiasa wa upinzani wanakutana na mashambulizi kutoka kwa vyombo vya usalama na mara nyingine wanakamatwa au kutishiwa, hali inayosababisha umma kuwa na hofu ya kuungana na vyama vya upinzani. Hii inakuza hali ya kutokuwa na uhuru wa kisiasa na inakwamisha maendeleo ya demokrasia.

Kwa Nini CCM Inaendelea Kushinda Licha ya Udhaifu Wake?

1. Kufadhiliwa na Rasilimali za Umma

CCM inaendelea kupata mafanikio kwa sababu ya udhibiti wake wa rasilimali za umma. Kwa mfano, katika uchaguzi, CCM ina uwezo wa kutumia fedha za umma, vifaa vya serikali, na mifumo ya utawala kujipatia msaada wa kisiasa. Hii inampa chama uwezo wa kuleta mabadiliko ya kiuchumi kwa sehemu kubwa ya wananchi, ingawa haya ni mabadiliko ya kifisadi au yaliyojaa matumizi mabaya ya rasilimali.

2. Uungwaji Mkono wa Watu wa Kijijini

CCM inapata uungwaji mkono mkubwa katika maeneo ya vijijini, ambako wananchi mara nyingi wanategemea misaada na miradi ya maendeleo inayosimamiwa na serikali. Kwa kutumia miradi ya maendeleo ya serikali kama kigezo cha kushawishi, CCM imeweza kushikilia nguvu katika maeneo haya na kuwaacha vyama vya upinzani wakiwa na ugumu wa kufika na kutoa ujumbe wao. Kwa kifupi mpaka sasa wapo wanakijiji wasiotofautisha CCM na serikali, au Rais na mwenyekiti wa CCM kwao ni kitu kimoja. Tena hawajui kwamba miradi ya serikali inatokana na kodi zao, wanaamini ni rehema ya Rais.

Changamoto kwa Vijana: Wengi Hawana Uthubutu au Ufahamu Mkubwa.

Vijana wa Tanzania wanakosa mwamko mkubwa wa kisiasa kama ilivyo nchini Kenya kutokana na mambo kadhaa. Kwanza, hali ya kiuchumi inazuia vijana wengi kuwa na muda, rasilimali, au hamu ya kushiriki katika masuala ya kisiasa. Pili, siasa za Tanzania zimekuwa za kisayansi na za kujifunga, ambapo hakuna uwepo wa mabadiliko makubwa ya kijamii na kiuchumi kama ilivyo kwa wenzetu wa Kenya, ambapo siasa za mabadiliko yamekuwa na nafasi kubwa katika maisha ya kila siku ya watu. Hali ya udhibiti wa maoni, ukosefu wa uhuru wa kujieleza, na woga wa kisiasa pia unachangia kushindwa kwa vijana kujiunga na siasa za vyama vya upinzani. Wengi wako radhi kuwa chawa ili kupata fursa za kimaendeleo.

Jinsi ya Kufikia Demokrasia ya Kweli

1. Uwezo wa Vyama vya Upinzani

Vyama vya upinzani vinahitaji kuimarisha miundombinu yao, kubuni mikakati madhubuti ya kisiasa, na kupigania haki za kiraia. Viongozi wa upinzani wanahitaji kujenga mtandao wa kuaminika na endelevu wa wananchi ili kupambana na utawala wa CCM kwa ufanisi. Hili linaweza kufikiwa kwa kushirikiana na asasi za kiraia na jamii ya kimataifa.

2. Elimu ya Kiraia na Uhamasishaji

Vijana na wananchi kwa ujumla wanahitaji elimu ya kisiasa inayowajengea uwezo wa kuelewa maana ya demokrasia, haki za kiraia, na umuhimu wa kushiriki katika uchaguzi. Kuelewa umuhimu wa demokrasia ya kweli ni hatua muhimu kuelekea mabadiliko. Vijana wengi wamekuwa wapiga kelele lakini si watendaji.

3. Kujenga Mfumo Huru wa Vyombo vya Habari

Kufungua nafasi kwa vyombo huru vya habari, ambavyo vitatoa habari bila hofu ya kudhibitiwa, ni hatua muhimu katika kuimarisha demokrasia. Habari huru itawawezesha wananchi kuwa na ufahamu wa mabadiliko yanayohitajika.

4. Kujenga Usawa wa Kifedha na Ustawi wa Vijana

Kwa kuwa uchumi ni moja ya vikwazo vikubwa vinavyowazuia vijana kushiriki katika siasa, serikali na vyama vya upinzani vinahitaji kubuni mikakati ya kupunguza umasikini na kuimarisha ustawi wa vijana. Hii ni kwa kuanzisha miradi ya ajira, biashara ndogo ndogo, na sekta nyingine zinazowafaidi vijana. Itakuwa vigumu mno kwa vyama vya upinzani kujiimarisha pasipo kuwa na nguvu ya kiuchumi. Hili ni muhimu mno ukizingatia kuwa wafanyabiashara wengi wanaogopa kuvifadhiri vyama vya upinzani kwa kuhofia kuhujumiwa na serikali ya chama tawala.

Hitimisho

Tanzania inakumbana na changamoto kubwa katika kuelekea demokrasia ya kweli, ambapo mfumo wa vyama vingi unaweza kutoa fursa za ushindani wa kisiasa na maendeleo ya kijamii. Hata hivyo, udhibiti wa CCM, ufinyu wa nafasi kwa vyama vya upinzani, na vikwazo vinavyowakumba vijana ni baadhi ya mambo yanayohitaji mabadiliko ya haraka ili kuhakikisha demokrasia inayostahili inashika mizizi nchini.